Coraz więcej gospodarstw domowych, firm i instytucji publicznych decyduje się na inwestycje w fotowoltaikę, licząc na oszczędności oraz zmniejszenie śladu węglowego. Jednak w cieniu tych pozytywnych zmian zaczyna pojawiać się nowe wyzwanie – co zrobić z instalacjami, które po 20–30 latach eksploatacji przestaną spełniać swoją funkcję? Utylizacja paneli fotowoltaicznych staje się w Polsce coraz pilniejszą kwestią, wymagającą konkretnego podejścia technologicznego, prawnego i organizacyjnego.Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zużyte panele fotowoltaiczne klasyfikowane są jako sprzęt elektryczny i elektroniczny, co oznacza, że ich utylizacja podlega ściśle określonym procedurom. W praktyce oznacza to, że nie mogą być one traktowane jak zwykłe odpady komunalne. Ze względu na swój skład – zawierający szkło, aluminium, krzem, a także potencjalnie niebezpieczne pierwiastki jak ołów, kadm czy srebro – muszą być przekazywane do wyspecjalizowanych firm zajmujących się przetwarzaniem tego rodzaju odpadów. Proces utylizacji rozpoczyna się od demontażu instalacji i transportu modułów do zakładu przetwarzania, gdzie panele są rozbierane na części pierwsze. Oddziela się ramy aluminiowe, skrzynki przyłączeniowe i przewody, po czym przystępuje się do rozdrabniania paneli i odzysku poszczególnych surowców. Dobrze zaprojektowane procesy technologiczne pozwalają odzyskać nawet do 90% materiałów nadających się do ponownego użycia.Pomimo tych trudności, widać wyraźny kierunek zmian. Coraz więcej producentów paneli i dystrybutorów w Polsce wprowadza systemy zwrotu i odbioru starych modułów, co może w przyszłości stworzyć podstawę pod rozszerzoną odpowiedzialność producenta. Jednocześnie rośnie presja ze strony Unii Europejskiej, by państwa członkowskie wdrażały skuteczne systemy recyklingu technologii OZE. Dla Polski może to oznaczać konieczność szybkiego dopracowania ram prawnych, inwestycji w infrastrukturę przetwarzania i rozwinięcia systemów wsparcia dla recyklingu na poziomie samorządów lokalnych.Utylizacja paneli fotowoltaicznych w Polsce to temat, który z roku na rok będzie zyskiwał na znaczeniu. W miarę starzenia się istniejących instalacji, coraz częściej trzeba będzie podejmować decyzje dotyczące odpowiedzialnego zakończenia ich cyklu życia. Odpowiednio rozwinięty system utylizacji nie tylko ochroni środowisko przed niekontrolowanym składowaniem odpadów, ale również otworzy nowe perspektywy dla przemysłu recyklingowego, przyczyniając się do tworzenia zielonych miejsc pracy i budowy nowoczesnej gospodarki o obiegu zamkniętym.
